គិតមកត្រឹមថ្ងៃអាទិត្យទី ១៣ មករា នេះ ការជាប់គាំងរដ្ឋបាល ឬShutdown ការបិទស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកមួយផ្នែក បានឈានចូលដល់ថ្ងៃទី ២៣។ វិបត្តិថវិកា កំពុងស្ថិតក្នុងភាពទ័លច្រកទាំងស្រុង ដែលមានច្រកចេញតែមួយគត់ នោះគឺការចេញក្រិត្យប្រកាសអាសន្នជាតិ ! ដូចធ្លាប់បានគំរាម លោកដូណាល់ ត្រាំ បានអះអាងជាថ្មីនៅថ្ងៃម្សិលមិញ ថាលោកអាចទម្លាយភាពទ័លច្រកបាន ក្នុងរយៈពេលតែ១៥នាទីប៉ុណ្ណោះ ដោយប្រើនីតិវិធីប្រកាសអាសន្នជាតិនេះ ! តើការប្រកាសអាសន្នជាតិ មានដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច ?
ដើម្បីអាចប្រកាសអាសន្នជាតិ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវសរសេរលិខិតប្រកាស ដោយសំណេរផ្ទាល់ដៃ ជាមួយនឹងជាលម្អិតថា តើសេតវិមាននឹងមានដឹកនាំអំណាចបែបណា ពេលដាក់ប្រទេសក្នុងអាសន្នជាតិ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ អាចនឹងមានជម្រើសច្រើន ណាស់ បើប្រៀបទៅនឹងពេលធម្មតា។
ប៉ុន្តែប្រធានាធិបតីអាមេរិកមិនអាចធ្វើអ្វីស្រេចនឹងចិត្ត រាលដាលទៅជាការប្រើអំណាចបែបផ្តាច់ការបានឡើយ ! ការប្រកាសអាសន្នជាតិ National Emergencies Act ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៧៦ និងធ្លាប់ត្រូវបានប្រធានាធិបតីមុនៗ ប្រកាសប្រើសរុបប្រមាណដល់ទៅ៥៨ដង។ ជាដំណើរការដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកតែងពឹងពាក់ជាញឹកញាប់ ៖ ប្រធានាធិបតី ប៊ូសបានប្រកាសប្រើដល់ទៅ១២ដង លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ១៣ដង លោក ប៊ីលគ្លីនតុន១៧ដង។
ការប្រកាសអាសន្នជាតិ ជាផ្នែកមួយនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក មានន័យរយៈពេលនៃការប្រកាសអាសន្ន ត្រូវមានកំណត់ មួយឆ្នាំ តែអាចពន្យារពេលបាន។ ប្រធានាធិបតីអាចប្រើច្បាប់ប្រកាសអាសន្នជាតិ ដោយសេរីមិនថាក្នុងវិស័យអ្វីទេ។ តែរាល់សេចក្តីសម្រេចរបស់ប្រធានាធិបតីនៅក្នុងពេលប្រកាសអាសន្នជាតិ អាចនឹងត្រូវប្តឹងទៅតុលាការ។
ដូច្នេះមានន័យថាលោកត្រាំ ពិតជាអាចប្រកាសអាសន្នជាតិដើម្បីបានហិរញ្ញវត្ថុទៅសាងសង់ជញ្ជាំងជាមួយម៉ិចស៊ិក ឬ ?! បើតាមក្បួន លោក ត្រាំ ពិតជាអាចធ្វើដូច្នេះបានមែន ! បើតាមច្បាប់ ប្រធានាធិបតី ថែមទាំងអាចទៅដកយកមូលនិធិស៊ីវិល ឬយោធា ដែលកម្កល់ទុកសម្រាប់ជួយជនគ្រោះពេលមានគ្រោះធម្មជាតិ មកប្រើក៏បានដែរ។ ជាងនេះទៅទៀត ច្បាប់អនុញ្ញតឱ្យប្រធានាធិបតីប្រើយោធាទៅស្នើយកដីឯកជន ឬរបស់ពលរដ្ឋ ក្នុងការសង់ជញ្ជាំងនេះផងក៏បាន។ ប៉ុន្តែរហូតមកទល់ពេលនេះ គ្មាននរណាដែលហ៊ានប្រើអំណាចដក់ថ្នាក់នេះទេ។ ហើយប្រសិនបើលោកត្រាំសម្រេចប្រកាសអាសន្នជាតិមែន នោះគឺជាលើកទីមួយក្នុងប្រវត្តិអាមេរិក ដែលប្រធានាធិបតីប្រើការប្រកាសអាសន្នជាតិដើម្បីបានលុយយកទៅបំពេញកិច្ចសន្យានយោបាយ៕
